فهرست مطالب
مطالب مرتبط
پیش از هر چیز باید بدانید که استعلام برند به معنای بررسی وضعیت حقوقی یک نام تجاری است تا مشخص شود آیا پیش‌تر توسط فرد دیگری در همان طبقه فعالیت ثبت شده یا خیر.
این بررسی از طریق پایگاه داده‌های رسمی انجام می‌شود و هدف آن جلوگیری از تداخل حقوقی، تشابه اسمی و نقض مالکیت معنوی است.
پیش از رفتن سراغ مراحل و روش‌های انجام استعلام، بد نیست بدانید چرا این کار ضروری است:
انجام استعلام برند قبل از ثبت، نه تنها باعث صرفه‌جویی در وقت و هزینه می‌شود، بلکه از بروز مشکلات قانونی در آینده نیز جلوگیری می‌کند. همچنین به شما اطمینان می‌دهد که برند انتخابی‌تان واقعاً متعلق به خودتان است و هیچ شخص دیگری نمی‌تواند نسبت به آن ادعا داشته باشد.
در ادامه، برخی از مهم‌ترین مزایای این اقدام را می‌بینید:
* جلوگیری از اتلاف هزینه‌های ثبت برند تکراری
* جلوگیری از رد شدن اظهارنامه برند توسط اداره مالکیت معنوی
* اطمینان از مالکیت قانونی و منحصر‌به‌فرد بودن برند
* پیشگیری از درگیری‌های حقوقی و شکایت‌های آتی درباره نام تجاری
فرآیند استعلام برند در ایران کاملاً آنلاین و بدون نیاز به مراجعه حضوری انجام می‌شود. این مراحل از طریق وب‌سایت رسمی اداره مالکیت معنوی در دسترس است.
پیش از آن‌که وارد مراحل شوید، بهتر است بدانید که برای استعلام موفق، باید طبقه فعالیت خود را مشخص کنید (مثلاً مواد غذایی، پوشاک، لوازم خانگی و...) تا نتایج دقیق‌تری به دست آورید.
در ادامه مراحل استعلام برند را قدم‌به‌قدم مشاهده می‌کنید:
1. ورود به سایت رسمی اداره مالکیت معنوی
آدرس سایت: [https://ipm.ssaa.ir](https://ipm.ssaa.ir)
2. انتخاب بخش جستجوی علامت تجاری از منوی سایت
3. وارد کردن نام برند (به فارسی یا لاتین)
4. انتخاب طبقه کالا یا خدمات مربوطه
5. بررسی نتایج جستجو و مقایسه با برندهای مشابه
اگر در نتایج برند مشابهی وجود داشت، بهتر است تغییراتی در نام خود ایجاد کنید یا ترکیب جدیدی بسازید تا درخواست شما رد نشود.
اداره مالکیت معنوی زیرمجموعه سازمان ثبت اسناد و املاک کشور است و مرجع رسمی بررسی و ثبت علائم تجاری در ایران محسوب می‌شود. تمام اطلاعات برندهای ثبت‌شده در این سامانه وجود دارد.
پیش از ورود به مراحل عملی، باید بدانید که در این سایت می‌توانید برندها را بر اساس نام، شماره ثبت، یا طبقه کالا و خدمات جستجو کنید. این امکان به شما کمک می‌کند تا دقیق‌تر بررسی کنید آیا برند انتخابی شما آزاد است یا خیر.
برای استعلام برند از طریق این سامانه مراحل زیر را دنبال کنید:
1. وارد سایت [ipm.ssaa.ir](https://ipm.ssaa.ir) شوید.
2. از منوی بالا، بخش علامت تجاری → جستجو را انتخاب کنید.
3. در قسمت "نام علامت"، نام برند موردنظر را وارد نمایید.
4. در بخش "طبقه"، حوزه فعالیت یا نوع کالا را انتخاب کنید.
5. روی گزینه جستجو کلیک کنید تا نتایج نمایش داده شود.
در صورتی که نتیجه‌ای مشابه یافت شود، نشان‌دهنده ثبت قبلی برند است و باید نام دیگری انتخاب کنید. اگر هیچ نتیجه‌ای نشان داده نشود، به احتمال زیاد برند آزاد است و می‌توانید برای ثبت اقدام کنید.
استعلام ثبت برند تجاری از سایت قوه قضاییه
بسیاری از کاربران تصور می‌کنند تنها مرجع استعلام برند، سایت مالکیت معنوی است، اما قوه قضاییه نیز سامانه‌ای برای بررسی اطلاعات حقوقی مرتبط با برندها و مالکیت معنوی دارد.
این سامانه معمولاً برای بررسی وضعیت حقوقی، شکایات و سوابق دعاوی مربوط به برندها استفاده می‌شود.
پیش از شروع، توجه کنید که هدف اصلی از استعلام در سایت قوه قضاییه، اطمینان از عدم وجود دعوی یا پرونده قضایی مرتبط با برند است. به این ترتیب می‌توانید از سالم بودن سابقه حقوقی برند مطمئن شوید.
برای استعلام از سایت قوه قضاییه به این ترتیب عمل کنید:
1. وارد آدرس [https://www.adliran.ir](https://www.adliran.ir) شوید.
2. از منوی خدمات الکترونیکی، بخش مالکیت معنوی را انتخاب کنید.
3. سپس گزینه علامت تجاری را باز کرده و نام برند را جستجو کنید.
اگر برند موردنظر پرونده یا سابقه شکایت داشته باشد، در این بخش قابل مشاهده است.
پیش از شروع فرآیند استعلام، باید چند نکته کلیدی را بدانید که رعایت آن‌ها احتمال موفقیت در ثبت برند را چند برابر می‌کند.
این نکات حاصل تجربه کارشناسان ثبتی است و رعایت آن‌ها از بروز مشکلات رایج جلوگیری می‌کند.
مهم‌ترین مواردی که باید در زمان استعلام برند در نظر داشته باشید:
* برند را در طبقه مرتبط با نوع کالا یا خدمات خود بررسی کنید.
* وجود حتی تشابه جزئی در نوشتار یا تلفظ ممکن است موجب رد درخواست شود.
* از واژه‌های عمومی یا ممنوعه استفاده نکنید.
* برندهای فارسی و لاتین را جداگانه بررسی کنید.
* اگر برند تصویری (لوگو) دارید، تشابه ظاهری طرح را نیز بررسی کنید.
در ایران بسیاری از برندها ترکیبی از واژه‌های فارسی و لاتین هستند. نکته مهم این است که استعلام هر دو نسخه ضروری است؛ چون ممکن است یک نام در فارسی آزاد باشد ولی معادل لاتین آن قبلاً ثبت شده باشد.
به همین دلیل، توصیه می‌شود هر دو حالت را بررسی کنید تا بعدها با اعتراض یا رد برند مواجه نشوید.
برای استعلام دقیق‌تر، این موارد را مدنظر قرار دهید:
* جستجو برند با **نوشتار فارسی (مثلاً «فرشکو»)
* جستجو همان برند با **نوشتار لاتین (مثلاً “FreshCo”)
* بررسی نتیجه هر دو در طبقات یکسان کالا یا خدمات
اشتباهات رایج هنگام استعلام برند
در فرآیند استعلام برند، برخی از خطاهای معمول می‌توانند باعث شوند نتوانید نتیجه واقعی را ببینید یا برند شما رد شود.
پیش از شروع استعلام، حتماً این اشتباهات را بشناسید تا از آن‌ها دوری کنید:
* استعلام بدون انتخاب طبقه صحیح کالا یا خدمات
* بررسی ناقص (فقط فارسی یا فقط لاتین)
* تصور اینکه تغییر یک حرف کوچک کافی است
* انتخاب نام‌هایی مشابه برندهای شناخته‌شده جهانی
* بی‌توجهی به تشابه آوایی برندها
آیا استعلام برند رایگان است؟
یکی از سؤالات پرتکرار کاربران این است که آیا باید هزینه‌ای برای استعلام برند پرداخت کرد یا خیر.
خبر خوب این است که استعلام اولیه برند از طریق سامانه مالکیت معنوی کاملاً رایگان است و همه کاربران می‌توانند بدون پرداخت هزینه از وضعیت برند خود مطلع شوند.
با این حال، اگر بخواهید استعلام دقیق‌تری انجام دهید مثلاً از نظر تشابه معنایی، تصویری یا بین‌المللی می‌توانید از خدمات شرکت‌ها یا کارشناسان ثبتی استفاده کنید.
در ادامه به‌طور خلاصه تفاوت بین استعلام رایگان و تخصصی را می‌بینید:
* استعلام رایگان: از طریق سایت رسمی، انجام توسط خود کاربر
* استعلام تخصصی: انجام توسط وکیل یا کارشناس ثبت، با بررسی‌های دقیق‌تر
مدت زمان پاسخ استعلام برند چقدر است؟
فرآیند استعلام برند در سامانه مالکیت معنوی به صورت آنلاین و لحظه‌ای انجام می‌شود. یعنی پس از وارد کردن نام برند، نتیجه در همان لحظه نمایش داده می‌شود.
اما اگر برند را برای ثبت ارسال کنید (یعنی اظهارنامه برند را ثبت نمایید)، بررسی رسمی توسط کارشناسان اداره مالکیت معنوی ممکن است **۳۰ تا ۴۵ روز کاری** زمان ببرد.
بنابراین توصیه می‌شود پیش از ثبت رسمی، چند بار استعلام را با ترکیب‌های مختلف از نام برند انجام دهید تا اطمینان بیشتری به‌دست آورید.
اگر قصد دارید کسب‌وکار خود را در بازارهای جهانی توسعه دهید، لازم است برندتان را در سطح بین‌المللی نیز بررسی کنید. این کار از طریق سازمان جهانی مالکیت فکری (WIPO) انجام می‌شود.
پیش از استعلام، باید بدانید که ثبت بین‌المللی برندها تحت چارچوبی به نام سیستم مادرید (Madrid System) انجام می‌شود. با استفاده از این سامانه می‌توانید بررسی کنید که آیا برند شما در کشورهای دیگر ثبت شده است یا خیر.
برای این کار:
* وارد سایت [Madrid Monitor](https://www3.wipo.int/madrid/monitor) شوید.
* نام برند را وارد کنید.
* فهرست کشورها و برندهای مشابه را بررسی کنید.
بسیاری از متقاضیان این دو مفهوم را اشتباه می‌گیرند. در حالی که این دو مرحله کاملاً جدا از هم هستند.
استعلام برند به معنای بررسی آزاد بودن نام است و هیچ ضمانت قانونی ندارد. اما ثبت برند یعنی نام مورد نظر شما رسماً در اداره مالکیت معنوی به نام شما به ثبت رسیده و دارای حق انحصاری می‌شود.
به بیان دیگر:
* استعلام برند = بررسی اولیه برای آزاد بودن نام
* ثبت برند = اخذ مالکیت قانونی و گواهی رسمی
در ادامه، به رایج‌ترین سؤالات کاربران درباره استعلام برند پاسخ داده‌ایم. این بخش به شما کمک می‌کند بدون نیاز به جستجوی اضافی، پاسخ دغدغه‌های خود را پیدا کنید.
۱. آیا بدون استعلام برند می‌توانم ثبت کنم؟
بله، اما احتمال رد شدن برند شما زیاد است و هزینه پرداختی عودت داده نمی‌شود.
۲. آیا استعلام برند از روی لوگو هم ممکن است؟
بله، اگر لوگوی شما خاص باشد، می‌توانید از جستجوی تصویری سامانه مالکیت معنوی برای بررسی طرح‌های مشابه استفاده کنید.
۳. برندهای منقضی‌شده چطور؟
اگر برند قبلاً ثبت شده و مدت اعتبار آن تمام شده باشد، معمولاً تا چند ماه مهلت تمدید دارد. در این مدت، ثبت همان نام توسط شخص دیگر ممکن نیست.
سخن پایانی
در نهایت باید گفت که استعلام برند قبل از ثبت، ساده‌ترین و عاقلانه‌ترین گام برای جلوگیری از مشکلات آینده است.
با صرف چند دقیقه زمان و مراجعه به سایت مالکیت معنوی، می‌توانید مطمئن شوید که برند انتخابی‌تان واقعاً منحصر‌به‌فرد است.
اگر برند شما برای فعالیت‌های تجاری بزرگ یا صادراتی در نظر گرفته شده است، پیشنهاد می‌شود از خدمات مشاوران و کارشناسان ثبتی معتبر استفاده کنید تا استعلام شما دقیق‌تر و مطمئن‌تر انجام شود.
